Fake Currency: बनावट चलनी नोटांमध्ये वाढ; कोणत्या नोटांचे प्रमाण, किती, RBI अहवाल

५०० रुपयांच्या बनावट नोटा देशाच्या बाजारात २००० रुपयांपेक्षा जास्त आहेत. असे रिझर्व्ह बँकेच्या वार्षिक अहवालात म्हटले आहे. २०२२-२३ मध्ये ५०० रुपयांच्या बनावट नोटांची संख्या १४.४ टक्क्यांनी वाढली आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ५०० रुपयांच्या बनावट नोटांमध्ये सुमारे ९१,११० ने वाढ झाली आहे. दुसरीकडे, २००० रुपयांच्या ९,८०६ बनावट नोटा सापडल्या, असे अहवालात म्हटले आहे.

मागील वर्षाच्या तुलनेत, २००० रुपयांच्या आणि ५०० रुपयांच्या दर्शनी मूल्याच्या बनावट नोटांमध्ये अनुक्रमे ८.४ आणि १४.४ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या अहवालानुसार १०,१०० आणि २००० रुपयांच्या बनावट नोटांच्या संख्येत ११.६ टक्क्यांनी घट झाली आहे.

२०२२-२३ मध्ये सिक्युरिटी प्रिंटिंगसाठी एकूण ४,६८२.८० कोटी रुपये आणि मागील वर्षी ४,९८४.८० कोटी रुपये खर्च झाला, असे आरबीआयच्या अहवालात म्हटले आहे.

२०२२-२३ मध्ये बँकिंग क्षेत्रात सापडलेल्या एकूण बनावट नोटांपैकी (FICN) ४.६ टक्के रिझर्व्ह बँकेत आणि ९५.४ टक्के इतर बँकांमध्ये आढळून आले. भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने आपल्या अहवालात याचा उल्लेख केला आहे.

दुसरीकडे, १९ मे रोजी आरबीआयने २००० रुपयांच्या नोटा बाजारातून काढून घेण्याची घोषणा केली. या नोटा ३० सप्टेंबर २०२३ पर्यंत जमा किंवा बदलून घ्याव्यात असे आदेश रिझर्व्ह बँकेने दिले आहेत.