Budget 2024 Explainer : नव्या कर प्रणालीतील बदलांचा पगारदारांना कसा फायदा होणार, वाचा सविस्तर
Union Budget 2024 : सुमारे चार कोटी पगारदार व्यक्ती आणि पेन्शनधारकांनी नव्या व्यवस्थेअंतर्गत प्राप्तिकर विवरणपत्र दाखल केल्यास त्यांना फायदा होईल, असा केंद्राचा अंदाज आहे.
पगारदार आयकर नव्या कर प्रणालीकडे वळल्यास प्राप्तिकरात १७,५०० रुपयांची बचत होईल, अशी घोषणा अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२४ सादर करताना केली. नोकरदारांसाठी अधिक आकर्षक करण्यासाठी आणि जुन्या व्यवस्थेतून अधिकाधिक लोकांना स्थलांतरित होण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी नवीन कर प्रणालीत दोन बदल करण्यात आले आहेत. अर्थमंत्र्यांनी नवीन प्रणालीअंतर्गत कर विवरणपत्र दाखल करू इच्छिणाऱ्यांसाठी स्टँडर्ड डिडक्शनमध्ये वाढ करण्याची घोषणा केली आणि दिलासा देण्यासाठी टॅक्स स्लॅब देखील वाढविला.
सरकारने कौटुंबिक पेन्शनवरही असाच दिलासा जाहीर केला आहे - नवीन व्यवस्थेचा पर्याय निवडणाऱ्या पेन्शनधारकांना आर्थिक वर्ष २०२३-२४ पर्यंत १५,००० रुपयांऐवजी २५,००० रुपयांची वाढीव वजावट दिली जाईल. सरकारचा अंदाज आहे की सुमारे चार कोटी पगारदार व्यक्ती आणि पेन्शनधारकांनी नवीन प्रणालीअंतर्गत आयकर विवरणपत्र दाखल करण्याचा निर्णय घेतल्यास त्यांना फायदा होईल.
करप्रणालीतील या बदलांचा पगारदार करदात्यांना कसा फायदा होतो?
स्टँडर्ड डिडक्शनमध्ये वाढ
चालू आर्थिक वर्षापासून (किंवा मूल्यांकन वर्ष २०२५-२६) नवीन कर प्रणालीचा पर्याय निवडणाऱ्या पगारदार करदात्यांना या वर्षापर्यंत ५०,००० रुपयांऐवजी ७५,००० रुपयांच्या स्टँडर्ड डिडक्शनचा लाभ मिळेल. यामुळे पगारदारांचा कराचा बोजा कमी होण्यास मदत होणार आहे. पगारदार वर्गातील करदात्यांना वाहतुकीसारख्या विविध खर्चांची भरपाई करता यावी यासाठी स्टँडर्ड डिडक्शनची परवानगी देण्यात आली आहे. २०१९-२० मध्ये सर्व पगारदार करदात्यांसाठी ५०,००० रुपये निश्चित करण्यात आले होते. करपात्र वेतनाची गणना करण्यापूर्वी ही रक्कम वार्षिक वेतनातून वजा केली जाते. जुनी करप्रणाली कायम ठेवणाऱ्यांना ५० हजार रुपयांची वजावट दिली जाणार आहे.
टॅक्स स्लॅबमध्ये बदल -
१० लाख रुपयांपेक्षा कमी उत्पन्नासाठी नवीन कर प्रणालीअंतर्गत कर स्लॅब मध्ये वाढ केली आहे. यामुळे नव्या करप्रणालीचा पर्याय निवडणाऱ्या प्रत्येकाला दिलासा मिळणार असला तरी छोट्या करदात्यांना अधिक फायदा होऊ शकतो.
५ टक्के, १० टक्के आणि १५ टक्के प्राप्तिकर आकारणाऱ्या स्लॅबमध्ये हे बदल जाहीर करण्यात आले आहेत. तीन लाख रुपयांपर्यंतच्या करपात्र उत्पन्नाला प्राप्तिकरातून सूट कायम राहणार आहे, जशी सध्या नव्या व्यवस्थेत आहे. ५ टक्के स्लॅब ३ ते ६ लाखांवरून ३ ते ७ लाख रुपये करण्यात आला आहे. यामुळे सहा लाखरुपयांपेक्षा अधिक करपात्र उत्पन्न असणाऱ्यांना आयकरात पाच हजार रुपयांची बचत होणार आहे. १० टक्के स्लॅब ६ ते ९ लाखांवरून ७ ते १० लाख रुपये करण्यात आला आहे. ९ लाखरुपयांपेक्षा अधिक करपात्र उत्पन्न असणाऱ्यांना या बदलाचा फायदा होणार असून, यामुळे आणखी पाच हजार रुपयांची बचत होणार आहे.
१५ टक्के रक्कम ९ ते १२ लाखांवरून १० ते १२ लाख रुपये करण्यात आली आहे. २०% स्लॅब आणि ३०% स्लॅब अपरिवर्तित - १२ लाख ते १५ लाख रुपयांच्या करपात्र उत्पन्नावर २०% आणि १५ लाख रुपयांपेक्षा जास्त उत्पन्नावर ३० टक्के कर आकारला जाईल.
२० लाख रुपये वार्षिक वेतन असलेल्या व्यक्तीचा विचार करा. वाढीव स्टँडर्ड डिडक्शनसह त्यांचा करपात्र पगार १९.५० लाख रुपयांवरून १९.२५ लाख रुपये होईल आणि स्टँडर्ड डिडक्शन ५०,००० रुपये होईल. टॅक्स स्लॅबमधील बदल आणि नव्या कर प्रणाली अंतर्गत स्टँडर्ड डिडक्शनमध्ये वाढ झाल्यानंतर त्यांचे कर दायित्व २,८५,००० रुपयांवरून २,६७,५०० रुपयांपर्यंत कमी होईल, परिणामी १७,५०० रुपयांची बचत होईल, असे अर्थमंत्र्यांनी आपल्या भाषणात नमूद केले.
संबंधित बातम्या